وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه اعلام کرد سه هنر سنتی ترکیه یعنی "کنده کاری سنتی سنگ آهلات"[1]، "هنر صدف کاری"[2] و "نوغانداری و تولید سنتی نخ ابریشم" در انتظار ثبت در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو قرار دارند.

این وزارتخانه افزود: وزارت فرهنگ و گردشگری، پرونده این سه هنر سنتی را جهت ثبت در فهرست آثار ملی این کشور به یونسکو ارائه داده است.

هنر کنده کاری روی سنگ آهلات (اخلاط)

هنر کنده کاری روی سنگ آهلات یکی از این هنرهاست که به صورت سنتی در منطقه ی بیتلیس واقع در شرق آناتولی رواج داشته و از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است. این سنگ که از گدازه های آتشفشانی به دست می آید، قرنهاست که برای تزیین ساختمان ها و تولید اشیای زینتی و همچنین بعنوان سنگ مزار مورد استفاده قرار می گیرد.

نوغانداری و تولید سنتی نخ ابریشم

یکی دیگر از هنرهای سنتی ترکیه تولید نخ ابریشم می باشد که حاصل نوغانداری و پرورش کرم ابریشم می باشد. وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه برای ثبت آن به عنوان میراث ناملموس فرهنگی مشترک بشری پرونده ای تنظیم و به یونسکو ارائه داده است. پارچه های نرم، براق و بادوام موسوم به حریر که از نخ ابریشم به دست می آید به دلیل لطافت و درخشندگی خاص، قرنها به عنوان یکی از بهترین و مورد علاقه ترین پارچه ها بوده است.

هنر صدف کاری[3]                     

این هنر که بیشتر در مصر رواج دارد، بر اساس روش های قدیمی و سنتی با قرار  دادن تکه های کوچک عاج فیل، لاک لاکپشت، استخوان، نقره و برخی فلزات بر روی چوب به دست می آید. قهرمان ماراش، آدی یامان و غازیانتپ استانهایی هستند که هنر صدف کاری در آنها رواج دارد.   

این هنر به صورت سنتی از استاد به شاگرد منتقل شده و به امروز رسیده است. هنر صدف کاری امروزه کاربردهای گسترده ای دارد، از وسایل منزل مانند جعبه جواهرات، قاب ها، دور آینه ها، میز و صندلی و اشیا زینتی گرفته تا تخته نرد، شطرنج، عصا و دسته ی شمشیر از این هنر استفاده می شود.

ترکیه در میان پنج کشوری است که بیشترین آثار ثبت شده در یونسکو را دارد

بنا به اعلام وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه، این کشور با ثبت 20 اثر فرهنگی، در میان 5 کشور اول جهان به لحاظ ثبت آثار فرهنگی در یونسکو را دارد.

اوکان ایبیش مدیر کل تحقیقات و آموزش وزارت فرهنگ و جهانگردی، درباره پرونده آثار جدید ارائه شده به یونسکو گفت: این اقدام در راستای حفظ آثار فرهنگی سنتی و ارتقای سطح آگاهی جامعه نسبت به این ارزشها انجام شده است.

در بیانیه وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه همچنین آمده است: درخواست ثبت "فرهنگ چای"، "لطیفه گویی ملانصرالدین" و هنر "بالابان/نی" که سال گذشته به دلیل پر شدن سهمیه ترکیه در یونسکو مسکوت مانده و به ثبت نرسیده بود، مجددا به جریان افتاده است.

علاوه بر این ارزیابی هنر خوشنویسی اسلامی، به منظور حفظ میراث فرهنگی ناملموس، در شانزدهمین نشست کمیته بین دولتی یونسکو که در دسامبر سال جاری در پاریس پایتخت فرانسه برگزار خواهد شد، نهایی شده است.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی وزارت فرهنگ ترکیه

سید ترابی / واحد ترجمه و پژوهش رایزنی فرهنگی